Dzisiaj w Zamku Królewskim w Warszawie, podczas jubileuszu wydawnictwa Editions – Spotkania, odbyło się uroczyste przekazanie spuścizny wydawnictwa do zasobu Archiwum Akt Nowych. W wydarzeniu wziął udział Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk
Honorowymi gośćmi wydarzenia byli konspiracyjni działacze, kurierzy i współpracownicy Editions z lat 80. Materiały archiwalne Editions – Spotkania do Archiwów Państwowych przekazał Piotr Jegliński – założyciel wydawnictwa, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk wręczył darczyńcy list z podziękowaniami.
Jubileusz wydawnictwa Editions – Spotkania. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
– Proszę przyjąć podziękowania i wyrazy uznania za wyjątkowy gest skierowany do Archiwów Państwowych, w postaci przekazania do ich zasobu obszernej i bezcennej bazy źródłowej na temat działalności antykomunistycznej polskich środowisk emigracyjnych we Francji, Belgii i Niemczech. Jest to dobitny wyraz zaufania i docenienia roli Archiwów Państwowych w społeczeństwie – napisał w liście dyrektor Paweł Pietrzyk. – Przekazana dzisiaj do Archiwum Akt Nowych w Warszawie dokumentacja dotycząca całokształtu działalności wydawnictwa Editions – Spotkania, będąca kolejnym świadectwem opozycyjnej historii Polski, stanowić będzie bazę wiedzy o nieoczywistej przeszłości naszej Ojczyzny i rodaków. Materiały te wzbogacą narodowy zasób archiwalny, gromadzony w Archiwach Państwowych i będą niecenionym źródłem wiedzy dla badaczy, ale też przykładem wyjątkowego patriotyzmu w trudnych czasach oraz inspiracją do działań dla kolejnych generacji Polaków.
Jubileusz wydawnictwa Editions – Spotkania. Od lewej: Piotr Jegliński, dyrektor DPD NDAP Joanna Chojecka, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, dyrektor Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
Podczas wydarzenia dyrektor Paweł Pietrzyk wspomniał również o pomocy, udzielanej instytucjom emigracyjnym i polonijnym przez Archiwa Państwowe.
– Od lat prowadzimy taką pomoc. Nasi archiwiści wyjeżdżają do różnego rodzaju instytucji polonijnych, rozsianych po całym świecie. Staramy się tam też na co dzień pomagać swoją wiedzą i doświadczeniem – mówił dyrektor Paweł Pietrzyk. – Proszę stawiać na Archiwa Państwowe, po to jesteśmy, aby służyć obywatelom.
Akt przekazania materiałów podpisali Piotr Jegliński i Mariusz Olczak, dyrektor Archiwum Akt Nowych.
Podpisanie aktu przekazania archiwum wydawnictwa do Archiwum Akt Nowych. Piotr Jegliński i dyrektor Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
W trakcie uroczystości zaprezentowane zostały nieznane wcześniej fotografie i unikalne, oryginalne podziemne materiały propagandowe m.in. ulotki, materiały wydawnicze, sprzęt do przemycania podziemnych druków, „bibuła” drugiego obiegu i podziemne wydania zakazanych przez cenzurę PRL pozycji książkowych.
Prezentacja materiałów archiwalnych wydawnictwa Editions – Spotkania, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
Editions – Spotkania to polskie wydawnictwo emigracyjne założone w 1978 roku w Paryżu, a od 1990 roku działające również w Polsce. W dorobku ma ponad 100 wydanych tytułów. Założone i prowadzone przez Piotra Jeglińskiego, zajmowało się w latach 80. drukiem oraz przerzucaniem do Polski wydań książek objętych przez PRL cenzurą, m.in. opracowań historycznych oraz wspomnień opisujących prawdziwą historię Polski w okresie II wojny światowej i losy Polaków na wschodzie.
Rozmowa – wywiad z Piotrem Jeglińskim, założycielem wydawnictwa, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
Nakłady sięgające średnio 10 000 poważnie wpływały na podniesienie świadomości historycznej i tożsamościowej młodego pokolenia ówczesnych Polaków. Z książek wydawnictwa korzystali uczniowie, studenci i niezależni badacze. Większość wydań była wykonywana w formatach konspiracyjnych, umożliwiających skryte przerzucanie do rządzonego przez komunistów kraju.
Prezentacja materiałów archiwalnych wydawnictwa Editions – Spotkania, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
W trudnym okresie stanu wojennego i lat 80. wydawnictwo organizowało również liczne akcje mające za zadanie przypominanie o sytuacji w Polsce, oraz wsparcie dla działaczy Solidarności m.in. akcję przykucia się polskich działaczy do pociągu relacji Paryż-Moskwa, zawieszenia Flagi Polski na Wieży Eiffla, czy przerzucenia do kraju przy użyciu balonów, ulotek zawierających instrukcje drukarskie dla polskiego podziemia.
Prezentacja materiałów archiwalnych wydawnictwa Editions – Spotkania, fot. Dominika Pruszczyńska/NDAP.
