W czwartek i piątek w Archiwum Narodowym w Krakowie odbyła się międzynarodowa konferencja „Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek szczególnych zagrożeń – zagrożenia klimatyczne, środowiskowe, pandemiczne i pożarowe. Dobre praktyki”. Wydarzenie przebiegało w trybie hybrydowym
Gospodarz miejsca konferencji dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dr hab. Wojciech Krawczuk wita zgromadzonych, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Gości wydarzenia przywitał dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dr hab. Wojciech Krawczuk. Spotkanie otworzył Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk, który wskazał, że „konferencja poświęcona ochronie dóbr kultury, zwłaszcza podczas szczególnych zagrożeń, wpisuje się w prowadzone od wielu lat działania instytucji pamięci w kraju i zagranicą na rzecz optymalnego zabezpieczenia dziedzictwa materialnego i niematerialnego”.
Przemówienie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr. Pawła Pietrzyka, fot. Wojciech Staszkiewicz.
– Pragnę podziękować głównemu organizatorowi tego wydarzenia, Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego za zaproszenie Archiwów Państwowych do współorganizacji tego ważnego przedsięwzięcia – dodał dyrektor Pietrzyk. – Dziedzictwo archiwalne zarówno w Polsce, jak i w innych krajach świata stanowi niezwykle istotną i znaczącą część dóbr kultury. Ogromnie cieszy mnie dostrzeżenie tego faktu i docenienie roli Archiwów Państwowych oraz ich pracowników w procesie zabezpieczania i skutecznej ochrony dla obecnych i przyszłych pokoleń tej części dziedzictwa narodowego.
Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych wskazał również, że wybór miejsca konferencji był nieprzypadkowy. Budynek Archiwum Narodowego w Krakowie, oddany do użytku jesienią ubiegłego roku, jest jednym z najnowocześniejszych obiektów archiwalnych w Europie, który spełnia wszelkie standardy wymagane dla odpowiedniego zabezpieczenia materiałów archiwalnych i dla pracy chroniących je na co dzień ludzi.
Konferencja „Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek szczególnych zagrożeń…”, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Dyrektor Pietrzyk przypomniał również o „Raporcie o archiwach w Unii Europejskiej po rozszerzeniu”, gdzie za priorytetowy obszar działania państwowych służb archiwalnych uznano zapobieganie zniszczeniom europejskiego dziedzictwa dokumentacyjnego wskutek takich zagrożeń jak katastrofy naturalne (powodzie, trzęsienia ziemi), pożary, katastrofy wojenne, ataki terrorystyczne, czy inne sytuacje kryzysowe oraz działalności Europejskiej Grupy Archiwalnej, której celem miało być m. in. zapobieganie zniszczeniom archiwów w Europie. Przytoczył również szkody, jakich doznały europejskie archiwa wskutek ostatnich katastrof (wielka powódź w Polsce z lipca 1997 r., wielka powódź tysiąclecia w 2002 r. w Europie, pożar w archiwum w Kamieńcu Podolskim w 2003 r., zawalenie się budynku Archiwum Miejskiego w Kolonii w marcu 2009 r., pożar Archiwum Miejskiego w Krakowie w lutym br.) oraz w czasie II wojny światowej.
– Ochrona dziedzictwa archiwalnego jest jednym z 3 nadrzędnych celów strategicznych, które mają prowadzić do zrealizowania niezmiennej od lat misji Archiwów Państwowych – mówił dyrektor Pietrzyk. – Jestem przekonany, że obecnie otwierana konferencja, która zgromadziła tak wielu specjalistów z różnych instytucji pamięci oraz ośrodków naukowych w kraju i zagranicą będzie istotnym forum wymiany informacji, ale też przyczyni się do pogłębionej interdyscyplinarnej współpracy na rzecz bardziej efektywnej ochrony naszego wspólnego dziedzictwa.
Dyrektor Pietrzyk odczytał także list wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego skierowany do uczestników konferencji.
dr Paweł Pietrzyk odczytuje list ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego, fot. Wojciech Staszkiewicz.
– Konferencja została zorganizowana w Archiwum Narodowym w Krakowie – jednym z najnowocześniejszych obiektów w Europie, który stanowi doskonały przykład profesjonalnego podejścia do spełnienia wymogów ochrony środowiska w instytucjach kultury, a jednocześnie, dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań w obszarze bezpieczeństwa zbiorów, zapewnia najlepsze warunki do przechowywania zasobu archiwalnego. Dlatego warto te rozwiązania promować – zarówno w kraju, jak i na forum międzynarodowym – napisał w liście wicepremier.
Konferencja „Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek szczególnych zagrożeń…”, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Prof. Piotr Gliński podkreślił również, że liczba zaangażowanych w organizację konferencji instytucji dowodzi, jak ważne i potrzebne jest to wydarzenie, zwłaszcza, że dzięki konferencji podjęty zostanie niezwykle aktualny i ważny temat zagrożenia, jakie stanowi epidemia SARS-CoV-2 dla działalności muzeów, bibliotek, archiwów i instytucji kultury. Wskazał również, że Polska, mając ogromne doświadczenie jako kraj, którego dziedzictwo kulturowe doznało wielkiego uszczerbku na przestrzeni dziejów, stara się wnosić istotny wkład w wysiłki społeczności międzynarodowej zmierzające do zapobiegania stratom i ich ograniczania w razie wystąpienia różnych konfliktów i kataklizmów.
Wystąpienie Komendanta Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie bryg. mgr. inż. Marka Chwały, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Słowo wstępu do uczestników wydarzenia skierowali także przedstawiciele pozostałych organizatorów konferencji: Komendant Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie bryg. mgr inż. Marek Chwała, Prezes Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy Krzysztof Sałaciński oraz Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej – Szef Obrony Cywilnej Kraju nadbryg. Andrzej Bartkowiak.
Wystąpienie Prezesa Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy Krzysztofa Sałacińskiego, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Zdalne wystąpienie Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej – Szefa Obrony Cywilnej Kraju nadbryg. Andrzeja Bartkowiaka, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Podczas pierwszego dnia wydarzenia uczestnicy mogli zapoznać się z wystąpieniami w dwóch sesjach:
- „Dziedzictwo kultury wobec zagrożeń XXI wieku – wyzwania, kierunki działań”, moderowanej przez Agatę Wąsowską-Pawlik, dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie.
- „Zagrożenia klimatyczne i środowiskowe dla dziedzictwa kultury – nowoczesne rozwiązania instytucjonalne, projekty i programy międzynarodowe, regionalne, nowe metody ochrony”, moderowanej przez Ryszarda Wojtkowskiego, zastępcę Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oraz dr. hab. Wojciecha Krawczuka, dyrektora Archiwum Narodowego w Krakowie. W sesji wystąpienia wygłosiły m.in. Anna Czajka z Archiwum Głównego Akt Dawnych, Centralnego Laboratorium Konserwacji Archiwaliów oraz dr Barbara Berska, Małgorzata Bochenek i Anna Seweryn z Archiwum Narodowego w Krakowie. O nowym energooszczędnym magazynie zbiorów w Archiwum Narodowym w Krakowie opowiedział prof. dr hab. Roman Kozłowski z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.
„Czy katastrofy podlegają standaryzacji?” Międzynarodowa norma ISO 21110 „Informacja i dokumentacja – Przygotowanie i reagowanie na sytuacje kryzysowe” – wystąpienie Anny Czajki, Archiwum Główne Akt Dawnych, Centralne Laboratorium Konserwacji Archiwaliów, fot. Wojciech Staszkiewicz.
„Bezpieczeństwo materiałów archiwalnych w koncepcjach nowoczesnych budynków archiwalnych” – wystąpienie dr Barbary Berskiej, Archiwum Narodowe w Krakowie, fot. Wojciech Staszkiewicz.
„Przeciwdziałania zagrożeniom zasobu archiwalnego na przykładzie jego przeprowadzki do nowej siedziby Archiwum Narodowego w Krakowie” – wystąpienie Małgorzaty Bochenek, Archiwum Narodowe w Krakowie, fot. Wojciech Staszkiewicz.
„Koncepcja powstania Centrum Kompetencji ds. konserwacji, zabezpieczania i ratowania fotografii i materiałów audiowizualnych” – wystąpienie Anny Seweryn, Archiwum Narodowe w Krakowie, fot. Wojciech Staszkiewicz.
W drugim dniu konferencji odbyły się dwie kolejne sesje:
- „Zagrożenia pandemiczne – nowe wyzwania dla ochrony dziedzictwa kultury. Doświadczenia instytucji muzealnych, bibliotecznych, archiwalnych, dobre praktyki, kierunki działań ochronnych”, moderowana przez Krzysztofa Sałacińskiego, prezesa Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy oraz mgr inż. architekta krajobrazu Lidię Klupsz, członka zarządu Międzynarodowego Komitetu Błękitnej Tarczy, Narodowy Instytut Dziedzictwa.O działania Archiwów Państwowych w czasie pandemii COVID-19 opowiedziała zebranym Joanna Chojecka, dyrektor Departamentu Popularyzacji Działalności Archiwalnej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.
„O działaniach (nie tylko organizacyjnych) Archiwów Państwowych w czasie pandemii COVID-19” – wystąpienie Joanny Chojeckiej, dyrektora Departamentu Popularyzacji Działalności Archiwalnej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, fot. Wojciech Staszkiewicz.
- „Nowe formy i metody ochrony zbiorów muzealnych, bibliotecznych, archiwalnych przed pożarem oraz nadzwyczajnymi zagrożeniami”, moderowana przez st. bryg. w st. spocz. dr inż. Roberta Marcina Wolańskiego i st. kpt. mgr Artura Luzara. Wnioski i doświadczenia po pożarze archiwaliów Archiwum Zakładowego Urzędu Miasta Krakowa z punktu widzenia Archiwów Państwowych przedstawiła dr Kamila Follprecht, zastępca dyrektora Archiwum Narodowego w Krakowie
Zobacz Program konferencji http://www.odk.sapsp.pl/index.php/program
„Wnioski i doświadczenia po pożarze archiwaliów Archiwum Zakładowego Urzędu Miasta Krakowa z punktu widzenia archiwów państwowych” – wystąpienie dr Kamili Follprecht, zastępcy dyrektora Archiwum Narodowego w Krakowie, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Posumowania konferencji i podziękowania za współorganizację oraz liczny udział dokonali przedstawiciele organizatorów: Prezes Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy Krzysztof Sałaciński, zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Ryszard Wojtkowski, który podkreślił gotowość Archiwów Państwowych do współpracy i dzielenia się doświadczeniami dotyczącymi ochrony dziedzictwa kultury, Komendant Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie bryg. mgr inż. Marek Chwała oraz gospodarz miejsca konferencji dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dr hab. Wojciech Krawczuk.
Posumowania konferencji. Przemawia zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Ryszard Wojtkowski, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Planowane jest wydawnictwo pokonferencyjne. O szczegółach będziemy informować na bieżąco.
Konferencja „Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek szczególnych zagrożeń…”, od lewej: dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dr hab. Wojciech Krawczuk, doradca Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej st. bryg. dr hab. Dariusz Wróblewski, dyrektor Departamentu Popularyzacji Działalności Archiwalnej NDAP Joanna Chojecka, Prezes Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy Krzysztof Sałaciński, członek zarządu Międzynarodowego Komitetu Błękitnej Tarczy mgr inż. architekt krajobrazu Lidia Klupsz, dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN Paulina Florjanowicz, Komendant Szkoły Aspirantów PSP w Krakowie bryg. mgr inż. Marek Chwała, kierownik Działu Ochrony Zbiorów Publicznych w Narodowym Instytucie Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów Krzysztof Osiewicz, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Konferencja „Ochrona dziedzictwa kultury na wypadek szczególnych zagrożeń…”, od lewej: zastępca Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Ryszard Wojtkowski, dyrektor Archiwum Narodowego w Krakowie dr hab. Wojciech Krawczuk, dyrektor Departamentu Popularyzacji Działalności Archiwalnej NDAP Joanna Chojecka, gł. specjalista ds. popularyzacji wiedzy o archiwum w Archiwum Narodowym w Krakowie Lilianna Pochwalska, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Zwiedzanie budynku Archiwum Narodowe w Krakowie – magazyny, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Zwiedzanie budynku Archiwum Narodowe w Krakowie – pracownia konserwacji, fot. Wojciech Staszkiewicz.
Wydarzenia było transmitowane na żywo na stronie konferencji, Facebooku i YouTube Archiwów Państwowych i Archiwum Narodowego w Krakowie. Transmisje w języku polskim i języku angielskim uzyskały w sumie ponad 8 tysięcy wyświetleń. Dziękujemy za udział!
Nagrania będą dostępne do 10 grudnia 2021 r.
Transmisje
Dzień 1
Link do transmisji na Facebooku – wersja polska, dzień 1
Link do transmisji YouTube – wersja polska, dzień 1
Live streaming on Facebook – english translation, day 1
Live streaming on YouTube – english translation, day 1
Dzień 2
Link do transmisji na Facebooku – wersja polska, dzień 2
Link do transmisji YouTube – wersja polska, dzień 2
Live streaming on Facebook – english translation, day 2
Live streaming on YouTube – english tanslation, day 2
—
Patroni
Patronat honorowy nad konferencją objęli Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej – Szef Obrony Cywilnej Kraju, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, Wojewoda Małopolski, Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Prezes Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy.
Organizatorzy
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Archiwa Państwowe, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej, Polski Komitet Błękitnej Tarczy, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Centrum Szkolenia Ochrony Ludności i Dóbr Kultury, Rada Programowa do spraw ochrony dóbr kultury przed nadzwyczajnymi zagrożeniami.
Współorganizatorzy
Komenda Miejska PSP w Krakowie, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Punkt kontaktowy Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy w Krakowie.
Partnerzy
Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Polski Komitet Narodowy ICOM, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Muzeum Narodowe w Warszawie, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego, Państwowy Instytut Badawczy, Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie, Centralne Muzeum Pożarnictwa.
