W poniedziałek przypada 40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Z tej okazji Archiwa Państwowe podejmują szereg inicjatyw, mających przypomnieć o tym tragicznym wydarzeniu w najnowszej historii naszego kraju i jego następstwach
Fotografia ilustrująca represyjne działania władz, Archiwum Państwowe w Kielcach, Zbiór fotografii, druków ulotnych i pamiątek związanych z działalnością Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego “Solidarność”, sygn. 23
Archiwum Akt Nowych
Co: Przekazanie do Archiwów Państwowych zbiorów Andrzeja Kołodzieja
Kiedy: 11 grudnia 2021 r. o godz. 12:00
Miejsce: Centrum Bankowo-Finansowe (Dom Partii), ul. Nowy Świat 6/12
W 40.rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu wojennego w budynku byłego Komitetu Centralnego PZPR Archiwum Akt Nowych organizuje uroczyste przekazanie do zasobu państwowego zbiorów działacza Solidarności Andrzeja Kołodzieja. W ramach tej uroczystości odbędzie się prezentacja książki „Źródła do dziejów NSZZ Solidarność w zasobie Archiwów Państwowych” połączona z konferencją z udziałem czołowych historyków i archiwistów.
Przekazywane materiały stanowią archiwalny zapis antykomunistycznej działalności Andrzeja Kołodzieja. Ważnym ich fragmentem jest unikatowa, w części nieznana dokumentacja Wolnych Związków Zawodowych (WZZ), olbrzymi zbiór negatywów fotografii z działalności WZZ ukryty w latach 80. przed zniszczeniem przez władze komunistyczne, dokumenty, plakaty, ulotki Komitetu Strajkowego z sierpnia 1980 r., bezcenne plakaty z logiem Solidarności wydrukowane w parafii św. Brygidy z podpisami złożonymi w dniu podpisania Porozumień Sierpniowych w Sali BHP Stoczni Gdańskiej i w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni. Kolekcję uzupełnia zbiór fotografii z działań opozycji antykomunistycznej z lat 80. Podsumowaniem wydarzenia będzie multimedialna projekcja napisu „SOLIDARNOŚĆ” na frontowej ścianie budynku. Projekcja będzie wyświetlana po zmroku od 11 do 13 grudnia.
Archiwum Państwowe w Białymstoku
Co: Promocja publikacji „Stan wojenny w dokumentach archiwalnych” i „Podejrzane – stan wojenny okiem białostockich fotografów”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r., godz. 12:00
Gdzie: Archiwum Państwowe w Białymstoku, ul. A. Mickiewicza 101
Archiwum bierze udział w miejskich uroczystościach 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. W ich ramach o godzinie 10:00 w swojej siedzibie zorganizuje promocję dwóch publikacji – opracowanego przez dyrektora Archiwum dr. Marka Kietlińskiego wydawnictwa źródłowego „Stan wojenny w dokumentach archiwalnych”, a także albumu, przygotowanego przez miejscowy oddział IPN „Podejrzane – stan wojenny okiem białostockich fotografów” pod redakcją Karoliny Dobek.
Archiwum Państwowe w Gorzowie Wielkopolskim
Co: Stan wojenny w Gorzowie Wielkopolskim – prezentacja online
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie Archiwum Państwowego w Gorzowie Wielkopolskim
Prezentacja „Stan wojenny w Gorzowie Wielkopolskim” przygotowana zostanie z okazji 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Zilustrują ją materiały z zasobu Archiwum Państwowego w Gorzowie Wielkopolskim.
Archiwum Państwowe w Kaliszu
Co: Debata o stanie wojennym
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Kaliszu i profilu Archiwum na Facebooku
Z okazji 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce na stronie internetowej Archiwum i na profilu na Facebooku zostanie wyemitowana debata, w której udział wezmą: Poseł na Sejm RP dr Jan Mosiński, Poseł na Sejm RP Tomasz Ławniczak i działacz “S”, pierwszy wojewoda kaliski w wolnej Polsce Antoni Pietkiewicz. Moderatorem debaty będzie dyrektor APK dr Grażyna Schlender.
Archiwum Państwowe w Katowicach
Co: Wystawa online z okazji 40-rocznicy stanu wojennego
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Katowicach
Wystawa online zaprezentuje materiały propagandowe znajdujące się w zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach.
Archiwum Państwowe w Kielcach
Co: Wystawa stacjonarna „Miejcie nadzieję… „Solidarność”, stan wojenny i ostatnie lata PRL”
Kiedy: od 10 grudnia 2021 r.
Gdzie: Rynek w Kielcach
Wystawa to wybór dokumentów dotyczących lat 1980-1989 z zasobu Archiwum Państwowego w Kielcach, a także ze zbiorów Stowarzyszenia „Pamięć i Solidarność” w Sandomierzu, Delegatury NSZZ „Solidarność” w Ostrowcu Świętokrzyskim, Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kielcach oraz ze zbiorów osób prywatnych. Wystawa przybliża tamte trudne dni, które genezą sięgały społecznych protestów lat siedemdziesiątych. Prezentuje dokumentację z okresu stanu wojennego, począwszy od 13 grudnia 1981 roku, aż do 22 lipca 1983 roku oraz z ostatnich lat PRL. Wśród zgromadzonych dokumentów znajdziemy zarówno te wytworzone przez władze państwowe, jak i te powstałe w tzw. „drugim obiegu”. Są to zarówno informacje o stanie ówczesnej gospodarki, jak i działaniach podziemia „solidarnościowego”, zamieszczane w drukach ulotnych, gazetkach i broszurach oraz ulotkach kolportowanych w zakładach pracy lub rozrzucanych na ulicach.
Archiwum Państwowe w Koszalinie
Co: Wystawa online,,13 grudnia 1981. Stan wojenny”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Koszalinie
Wystawy w formie on-line oraz mobilnej zostaną przygotowane na podstawie zasobów AP w Koszalinie i oddziałów w Słupsku i w Szczecinku.
Archiwum Narodowe w Krakowie
Co: Seminarium pt. “Święta Łucja rozprasza mroki. W 40 rocznicę stanu wojennego”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: Archiwum Narodowe w Krakowie ul. Rakowicka 22E
W trakcie wygłoszone zostaną wykłady dotyczące m.in. wprowadzenia stanu wojennego w Krakowie i osób represjonowanych oraz powiązanych tematycznie materiałów archiwalnych w zasobie Archiwum Narodowego w Krakowie. Planowana jest również projekcja filmu pt. „Szwed z Wesela” w reżyserii Antoniego Krauze.
Co: Wystawa online „Stan wojenny w dokumentacji z zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Narodowego w Krakowie
Wystawa zaprezentuje przekrój materiałów zgromadzonych w Archiwum Narodowym w Krakowie, dotyczących okresu stanu wojennego.
Archiwum Państwowe w Lesznie
Wydarzenie: Wystawa stacjonarna „40 lat. Stan wojenny w Lesznie i okolicy”
Kiedy: 10 grudnia 2021 r. godz. 15:00 – otwarcie
Gdzie: Rynek, Leszno
Wystawa opowiada o stanie wojennym w Lesznie i regionie leszczyńskim. Znajdują się na niej odniesienia do sytuacji w kraju, które mają ułatwić zrozumienie przedstawionych treści. Ekspozycja składa się z 14 plansz. Pokazuje i omawia m.in. zainteresowanie służb „Solidarnością”, wprowadzenie stanu wojennego, los osób internowanych w ośrodkach odosobnienia, czy też wzmożoną cenzurę. Organizowana jest przy współpracy z Oddziałem Leszno Region Wielkopolska NSZZ „Solidarność”.
Archiwum Państwowe w Lublinie
Co: Wystawa stacjonarna i online „Dekada ,,Solidarności” 1980-1989”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r. – 31 stycznia 2022 r. od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00-14:00
Gdzie: W galerii wystawowej Archiwum Państwowego w Lublinie, ul. Jezuicka 13 oraz na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Lublinie
W zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie znajduje się wiele materiałów związanych z wydarzeniami lipca 1980 r., strajkami i protestami społecznymi, formami walki propagandowej czy też wprowadzeniem stanu wojennego i wyborami w czerwcu 1989 r. W dużej mierze jest to materiał ulotny w postaci ulotek, plakatów czy afiszy. Bardzo dużą grupę interesujących materiałów stanowią rysunki satyryczne, kolportowane jako ulotki bądź też stanowiące warstwę ilustracyjna okładek biuletynów „Solidarności”. Oprócz tego typu materiałów można odnaleźć wiele innych równie interesujących jak teleksy informacyjne, pisma strajkujących zakładów pracy, biuletyny informacyjne czy nawet wiersze i piosenki opozycyjne. Wystawy zaprezentują te archiwalia, dokumentujące 10 lat istnienia NSZZ ,,Solidarność” od jej powstania do wyborów z czerwca 1989 r.
Archiwum Państwowe w Malborku
Co: Wystawa plenerowa „W 40. rocznicę Stanu Wojennego”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na Placu Jagiellończyka, w centrum Malborka i na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Malborku
Wystawa będzie prezentować materiały archiwalne z zasobu Archiwum Państwowego w Malborku. Archiwalia mają zobrazować historię stanu wojennego i stanowić ciekawą „lekcję historii” dla mieszkańców miasta.
.jpg)
Archiwum Państwowe w Płocku
Co: Wystawa wirtualna „Stan wojenny w dokumentach z zasobu Archiwum Państwowego w Płocku”
Kiedy: 20 grudnia 2021
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Płocku
Na wystawę złożą się dokumenty, fotografie i obwieszczenia dotyczące stanu wojennego z zasobu Archiwum Państwowego w Płocku
Co: Wystawa „Kutno w stanie wojennym”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r. o godz. 13:00 – 13 stycznia 2021 r.
Gdzie: w Pawilonie Wystawienniczo-Muzealnym na Placu Wolności w Kutnie
Wystawę przygotowało Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej wspólnie z Miejską i Powiatową Biblioteką Publiczną w Kutnie, Archiwum Państwowym w Płocku Oddział w Kutnie i Kutnowskim Domem Kultury.
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Co: Publikacja „Wrona Orła nie pokona”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: dostępna w siedzibie Archiwum Państwowego w Rzeszowie przy ul. Władysława Warneńczyka 57 oraz Oddziału w Sanoku przy ul. Sadowej 32
W związku z 40. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, ukazała się książka pt. „Wrona Orła nie pokona”. Publikacja autorstwa dr. Stanisława Dobrowolskiego zawiera wypisy źródłowe m.in. z zasobu Archiwum Państwowego w Rzeszowie Oddział w Sanoku, dotyczące dziejów oporu społecznego na terenie województwa krośnieńskiego w okresie obowiązywania stanu wojennego.
Książka dostępna w cenie 28 zł.
Archiwum Państwowe w Siedlcach
Co: Wystawa „Siedleckie znaki kontrrewolucji 1977-1981”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r., godz. 11:00
Gdzie: Archiwum Państwowe w Siedlcach, Tadeusza Kościuszki 7
Wystawa prezentuje materiały archiwalne (dokumenty, fotografie, plakaty i druki ulotne) ukazujące narastanie oporu społecznego wobec władzy komunistów, który dało się zaobserwować od 1977 r. Przez reżim PRL były one określane kontrrewolucją. Dziś stanowią swoiste znaki zmian, które wkrótce miały nadejść. Zapowiadają tzw. „karnawał Solidarności” oraz obrazują jego przebieg w Siedlcach i regionie, do czasu pacyfikacji w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. Prezentowane na wystawie dokumenty zostały wytworzone zarówno przez struktury władzy, jak i NSZZ „Solidarność”. Pochodzą z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie. Przewodnikiem po wystawie jest katalog, który stanowić może również samodzielną prezentację materiałów archiwalnych wykorzystanych w ekspozycji.
Archiwum Państwowe we Wrocławiu
Co: Wystawa online „Rok 1981 w województwie legnickim w propagandzie i fotografii”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Państwowego we Wrocławiu
Wirtualna ekspozycja ukazująca, na podstawie materiałów archiwalnych oraz fotografii znamienny rok 1981 w województwie legnickim.
Co: Wystawa online „40. rocznica wprowadzenia stanu wojennego we Wrocławiu – druki ulotne i plakaty z lat 1981-1982”
Kiedy: 13 grudnia 2021 r.
Gdzie: na stronie internetowej Archiwum Państwowego we Wrocławiu
Celem wystawy jest ukazanie przede wszystkim nastrojów panujących w Polsce podczas stanu wojennego, towarzyszących uczestnikom oraz świadkom tych wydarzeń. Ekspozycja ukazuje plakaty propagandowe oraz druki ulotne z lat 1981-1982, które wówczas były najłatwiejszą i najdostępniejszą formą przekazu informacji.
Archiwum Państwowe w Zamościu
Co: Wystawa stacjonarna i online „Czas kryzysu”
Kiedy: 20 listopada – 20 grudnia 2021 r.
Gdzie: Osiedlowy Dom Kultury “Okrąglak” w Zamościu, ul. Wyszyńskiego 28A oraz na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Zamościu
Wystawa „Czas kryzysu” to przypomnienie jednego z najtragiczniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Składa się z 31 tablic edukacyjnych, na których zaprezentowane zostało życie obywateli, działania opozycji oraz przeciwdziałania aparatu propagandy komunistycznej. Dokumenty przedstawiają również niezachwianą wolę walki o wolność, czego przykładem byli uczniowie zamojskich szkół: Radosław Sarnicki i Andrzej Teterycz.
Wystawa będzie eksponowana do 20 grudnia br. w Osiedlowym Domu Kultury “Okrąglak” w Zamościu, natomiast od 13 grudnia br. w wersji elektronicznej na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Zamościu.
