Zakończył się trzeci etap archiwizacji zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa. Projekt został zrealizowany w ramach konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych”
Celem projektu „Archiwizacja Części Zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa” jest należyte opracowanie, zewidencjonowanie i zabezpieczenie zasobu, na który składają się unikatowe archiwalia (najstarsze z nich sięgają XVIII w.) przedstawiające znaczną wartość historyczną, zwłaszcza dla poznania przeszłości Andrychowa i okolic. Prace ze względu na rozmiar i złożoność zgromadzonych materiałów archiwalnych zostały podzielone na etapy. Projekt realizowany jest przez 4-osobowy zespół, który tworzą Regina Pazdur (koordynatorka), Daria Rusin, Maria Pytel-Skrzypiec i Maria Przybyłowicz.
Koordynator projektu Regina Pazdur przed opracowaniem jednostki Pod fabrycznym dachem – czasopismo, TMA-A24, fot. Daria Rusin.
-Towarzystwo Miłośników Andrychowa, które prowadzi Izbę Regionalną Ziemi Andrychowskiej to organizacja pozarządowa, która zgodnie z założeniami wynikającymi z jej statutu zajmuje się gromadzeniem pamiątek, w tym archiwaliów, dotyczących historii lokalnej. Dzięki konkursowi „Wspieranie działań archiwalnych” otrzymaliśmy możliwość odpowiedniego opracowania i zabezpieczenia archiwaliów, jakiej nie mieliśmy nigdy dotąd – mówi Daria Rusin z zespołu odpowiadającego za archiwizację zasobu Towarzystwa Miłośników Andrychowa.
W trakcie realizacji etapu trzeciego projektu zarchiwizowano:
- kolekcję rodziny Wolfów, zasłużonych andrychowskich nauczycieli i społeczników, z lat 1868–1969. Cenne są zwłaszcza bogate materiały z okresu międzywojennego dotyczące pracy nauczycielskiej Heleny Wolf – wówczas Chojeckiej, a także archiwalia dokumentujące pobyt Tadeusza Wolfa w KL Mauthausen-Gusen podczas II wojny światowej,
Fotografie z Kolekcji rodziny Wolfów, TMA-A11-11-56, fot. Daria Rusin.
- kolekcję Aleksandra Zielińskiego zawierającą dokumenty związane ze służbą w Legionach Polskich, a następnie w Wojsku Polskim i późniejszą działalnością w Związku Legionistów Polskich i Związku Inwalidów Wojennych RP,
- dokumenty i fotografie z lat 70 – 80. XX w. dotyczące Grupy Twórców Nieprofesjonalnych „MY”,
Segregacja fotografii należących do Grupy Twórców My, TMA-A16-2, 1-457, fot. Regina Pazdur.
- 11 roczników unikatowego dwutygodnika „Pod Fabrycznym Dachem” wydawanego w latach 1970–1981 początkowo przez Wytwórnię Silników Wysokoprężnych, później w kooperatywie z innymi andrychowskimi zakładami produkcyjnymi,
Członkini zespołu odpowiadającego za archiwizację Maria Pytel-Skrzypiec przy opracowywaniu jednostki Pod fabrycznym dachem – czasopismo, TMA-A24, fot. Regina Pazdur.
- prowadzony od poł. lat 50. XX w. album z fotografiami z wycieczek szkolnych Szkoły Podstawowej nr 3 Andrychowie,
- kroniki PTTK Andoria Wytwórnia Silników Wysokoprężnych z lat 1973–1977 i 1978–1986
- materiały PTTK „Ziemi Wadowickiej” przy Liceum Ogólnokształcącym w Andrychowie, w tym zbiór prac na konkurs „Polska Naszych Dni”, które w latach 1977-1986 przygotowywali uczniowie. Na szczególną uwagę zasługuje praca poświęcona Eugeniuszowi Szwajkowskiemu, który podczas II wojny światowej przebywał w obozie dla polskich uchodźców w Tengeru w Tanganice. Praca wzbogacona została oryginalnymi, unikatowymi fotografiami.
Zdjęcie z obozu Tengeru w Tanganice z lat 1942-1947 pochodzące z pracy na konkurs “Polska naszych dni” pt. “Człowiek, który zmierzył świat – Eugeniusz Szwajkowski” autorstwa Grażyny Konieczny, TMA-A25-1/38, fot. Daria Rusin.
– Archiwizacja zasobu TMA z pewnością przyczynia się do jego lepszego wykorzystania, zarówno do celów naukowych, jak i popularyzatorskich, a Andrychów ze swoją oryginalną i niezwykle barwną historią zdecydowanie na to zasługuje – dodaje Daria Rusin. – Zewidencjonowanie zasobu i przygotowanie pomocy naukowych wpłynęło znacząco także na jego udostępnianie. Dzięki zamieszczonym na stronie Towarzystwa inwentarzom i indeksom coraz częściej zwracają się do nas osoby prowadzące badania naukowe oraz genealogiczne, również spoza Polski, co oczywiście bardzo cieszy i motywuje do dalszej pracy.
Opracowane archiwalia udostępnianie są na miejscu w Izbie Regionalnej. W trakcie projektu przygotowane zostały również pomoce naukowe (inwentarze i indeksy), dostępne w wersji papierowej na miejscu, a w wersji elektronicznej na stronie internetowej Towarzystwa Miłośników Andrychowa.
___
„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny organizowany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem jest udzielenie wsparcia podmiotom wytwarzającym i gromadzącym materiały archiwalne wchodzące w skład ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego. Przyznawane środki pozwalają na realizację projektów z zakresu opracowywania, udostępniania i zabezpieczania materiałów archiwalnych. O przyznanie dotacji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ubiegać się mogą m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.
W ramach przeprowadzonych edycji konkursów w latach 2016-2019 dotację otrzymało blisko 100 beneficjentów. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie prawie 4 mln zł.
