Janina Majewska (1915-2004) była poetką, społeczniczką i kustoszką w Muzeum Regionalnym PTTK im. Antoniego Minkiewicza w Olkuszu. Przez wiele lat dokumentowała dla przyszłych pokoleń dzieje swojej małej ojczyzny. Podobną aktywność prowadził Mieczysław Karwiński (1921-2016), który większą część swojego życia związał z harcerstwem oraz upamiętnianiem ważnych wydarzeń i postaci z przeszłości ziemi olkuskiej.
W skład spuścizny Janiny Majewskiej wchodzą m.in. jej wiersze i dokumentacja jej ojca Mieczysława Majewskiego, burmistrza Olkusza i Wolbromia. Ciekawy materiał stanowi również korespondencja Ireny Majewskiej (matki Janiny) z synem Jerzym – odbywającym służbę wojskową m.in. w Wilnie. Z listów wyłania się obraz nie tylko życia w koszarach i relacji rodzinnych, ale również rzeczywistości małego prowincjonalnego miasteczka, jego elit i spraw ważnych dla jego mieszkańców.
Wśród dokumentacji Mieczysława Karwińskiego znajdują się materiały związane z działalnością konspiracyjną w czasie II wojny światowej w niedalekim od Olkusza Sławkowie, a także bezcenne dokumenty dotyczące miejscowego harcerstwa.
– Zinwentaryzowane materiały z pewnością posłużą badaczom dziejów ziemi olkuskiej. Bezcenne listy ze zbioru Janiny Majewskiej ukazują małomiasteczkową rzeczywistość okresu międzywojennego. Z kolei zgromadzone przez Mieczysława Karwińskiego dokumenty dotyczące konspiracji w okresie II wojny światowej, wydają się bezcenne dla pełnego obrazu tamtych wydarzeń w naszym regionie – mówi Mateusz Radomski, archiwista w Muzeum Regionalnym PTTK im. Antoniego Minkiewicza w Olkuszu, autor inwentarzy.
W opracowaniu zbiorów uczestniczyli działacze olkuskiego Oddziału PTTK im. Aleksandra Janowskiego, uczniowie Zespołu Szkół nr 3 im. Antoniego Kocjana w Olkuszu oraz studenci pochodzący z Olkusza.
– Mamy nadzieje, że nasza praca, związana z zabezpieczeniem materiałów dwojga wybitnych olkuszan, działaczy naszego oddziału i wspaniałych ludzi, posłuży przyszłym pokoleniom w lepszym zrozumieniu dziejów naszej małej ojczyzny. Był to nasz obowiązek jako członków PTTK, aby zapewnić przetrwanie tym materiałom. Cieszymy się tym samym, że młodzież olkuskiego „Ekonomika” wzięła udział w tym projekcie – mówi Barbara Stanek, prezes Zarządu Oddziału Olkusz PTTK im. Aleksandra Janowskiego.
Materiały są już dostępne dla wszystkich zainteresowanych badaczy, pasjonatów historii i społeczników w siedzibie oddziału. Inwentarze obu spuścizn można znaleźć na stronie internetowej Oddziału Olkusz PTTK im. Aleksandra Janowskiego.
W przyszłości olkuski Oddział PTTK planuje digitalizację zachowanych w spuściznach ok. 2,5 tysiąca fotografii.
Konkurs dotacyjny pn. „Wspieranie działań archiwalnych” organizowany jest przez Archiwa Państwowe od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem jest wsparcie podmiotów, które wytwarzają i gromadzą materiały archiwalne wchodzące w skład ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego. Przyznawane środki pozwalają na realizację projektów z zakresu opracowywania, udostępniania i zabezpieczania materiałów archiwalnych. O przyznanie dotacji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ubiegać się mogą m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.
W ramach przeprowadzonych edycji konkursów w latach 2016-2021 dofinansowano 120 projektów. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie ponad 5,6 mln zł.
