Dzień Darczyńcy 2022

– Wpadliśmy na pomysł, by ustanowić taki dzień, w którym będziemy mogli rozmawiać o naszych darczyńcach i z naszymi darczyńcami i w którym będziemy mogli ich uhonorować. Padło na 6 grudnia ze względów oczywistych. Dzień świętego Mikołaja to dzień, kiedy się obdarowujemy – wyjaśnia Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk. –Cieszę się, że ten dzień się rozwija i zyskuje sympatię społeczną.

W Archiwach Państwowych w całej Polsce zostały z tej okazji zorganizowane spotkania z osobami, które przekazały swoje prywatne zbiory do archiwum, lub chciałyby to zrobić w przyszłości. Darczyńcy opowiadali o swoich pamiątkach i tym, co skłoniło ich do podzielenia się nimi z Archiwami Państwowymi i ze społeczeństwem. Spotkaniom towarzyszyły pokazy i wystawy przekazanych zbiorów, pokazy filmowe, wykłady, prelekcje oraz premiery książek prezentujących prywatne kolekcje Darczyńców.

– Archiwa Państwowe stają się instytucjami coraz bardziej otwartymi, coraz chętniej współpracują nie tylko ze sferą administracyjną, ale również z tą sferą pozarządową – dodaje dyrektor Pietrzyk. – Chcemy być instytucjami przyjaznymi, otwartymi i przede wszystkim godnymi zaufania i… to się dzieje. Widać to w dużej reakcji społecznej na to, jak Archiwa Państwowe się otwierają, co robią i co proponują społeczeństwu. Bez tych darów, które otrzymujemy ze sfery prywatnej, ten narodowy zasób archiwalny byłby w dużej mierze niepełny. Ta sfera działalności ludzkiej, nas wszystkich jako narodu, by nam z historii umknęła.

Darczyńca fotograf gwiazd i 116 kilogramów zbiorów

Centralne obchody Dnia Darczyńcy odbyły się w Warszawie. Pierwszym punktem programu było uhonorowanie Darczyńcy słynnego polsko-amerykańskiego fotografa Czesława Czaplińskiego. Artysta od 2021 r. sukcesywnie przekazuje swoje zbiory do zasobu jednego z Archiwów Państwowych – Narodowego Archiwum Cyfrowego. Na przejęcie czeka jeszcze 116 kilogramów materiałów. Fotograf połączył się z nami na żywo prosto z Nowego Jorku.

– 116 kilogramów i proszę pamiętać, że mówimy o zdjęciach, więc naprawdę okazały dar czeka na przewiezienie zza oceanu do zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego – podkreślił Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk.

Podczas wydarzenia Czesław Czapliński opowiedział o swojej drodze zawodowej, o tym, jak udało mu się zostać „fotografem gwiazd” i dlaczego zdecydował się przekazać swoje prace do jednego z Archiwów Państwowych.

– Te tysiące negatywów, które mam, powinny leżeć w takim miejscu, jak Archiwum Państwowe, które jest dobrze chronione i zabezpieczone – mówił Darczyńca.

Czesław Czapliński fotografował ważne wydarzenia oraz najbardziej znane osobistości ze świata biznesu, kultury, polityki i sportu. Przed jego obiektywem zaleźli się m.in. Muhammad Ali, Henry Kissinger, Michael Jackson, Catherine Deneuve, Placido Domingo, Umberto Eco, Bernardo Bertolucci, Cindy Crawford, Oscar de la Renta, Calvin Klein, Jerzy Kosiński, Luciano Pavarotti, Roman Polański, Isabella Rossellini czy Andy Warhol.

Zdjęcia fotografa publikowano wielokrotnie na łamach uznanych czasopism w Polsce i USA, (m.in. „The New York Times”, „Time”, „Vanity Fair”, „The Washington Post”, „Newsweek”, „Twój Styl”, „Viva”, „Rzeczpospolita”, „Wprost”) i prezentowano na ponad 100 indywidualnych wystawach. Jest autorem lub współautorem 45 albumów.

Prace Czesława Czaplińskiego znajdują się w zbiorach Library of Congress w Waszyngtonie, TIME Inc. Picture Collection w Nowym Jorku, New York Public Library, Spertus Institute of Jewish Studies w Chicago, Muzeum Narodowego w Warszawie i Wrocławiu oraz Muzeum Sztuki w Łodzi. Do tego grona dołączyły teraz również Archiwa Państwowe. Archiwiści systematycznie zabezpieczają i ewidencjonują fotografie, nagrania i filmy artysty. W planie jest udostępnienie spuścizny również w serwisie szukajwarchiwach.gov.pl.

Darczyńcy „Historii z rodzinnych archiwów”

Druga część centralnych obchodów została poświęcona laureatom konkursu „Historie z rodzinnych archiwów”, realizowanego w 2020 roku.

– Konkurs był częścią większego projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej, realizowanego przez wszystkie Archiwa Państwowe – wyjaśniał Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk.

Czas trwania, jak i rozstrzygniecie konkursu przypadało w okresie największych obostrzeń pandemicznych, co uniemożliwiło zorganizowanie gali rozdania nagród. Laureatów, którzy podzielili się z Archiwami Państwowymi wspaniałymi rodzinnymi opowieściami, zaprosiliśmy zatem do wspólnego świętowania właśnie w Dniu Darczyńcy.

W uroczystości udział wziął również prezes Polskiej Fundacji Narodowej Marcin Zarzecki. Fundacja była partnerem konkursu i fundatorem nagród.

Na spotkaniu zaprezentowana oraz uroczyście wręczona laureatom została wydana w tym roku publikacja pokonkursowa.

Przed uroczystością laureaci mieli okazję zwiedzić Archiwum Państwowe w Warszawie. Archiwiści zaprezentowali gościom wystawę przygotowaną z okazji Dnia Darczyńcy, wybrane archiwalia oraz oryginalne źródła do poszukiwań genealogicznych. Opowiedzieli również, jak właściwie zabezpieczyć dokumenty w domowym archiwum.

Zwycięzcom konkursu jeszcze raz serdecznie gratulujemy!

Zobacz ponownie wyniki konkursu „Historie z rodzinnych archiwów”.