Aktualności

Obiekty były mocno zniszczone. Miały rozerwane więzy, wypadające karty i widoczne ślady żerowania owadów. Dzięki przeprowadzonym pracom udało się zabezpieczyć je przed zniszczeniem i zdigitalizować.

Konserwacja

Konserwację przeprowadziły dyplomowane konserwatorki papieru i skóry dr Katarzyna Kwaśniewicz oraz mgr Danuta Skrzypczyk. Konserwatorki zdezynfekowały obiekty, zdemontowały oprawy i rozłożyły bloki na pojedyncze karty. Następnie karty zostały oczyszczone na sucho i w kąpielach statycznych. Konserwatorki zreparowały przedarcia, uzupełniły ubytki bibułką japońską, a osłabione karty zabezpieczyły dublażem. Następnie karty zostały złożone w składki i zszyte. Wyokrąglono również grzbiety oraz ręcznie wykonano kapitałki.

Konserwatorki oczyściły, zmiękczyły i nawilżyły również fragmenty skór oraz wykonały z nich część opraw. Nowe barwne oprawy ksiąg z Bierunia Starego oraz z Mokrego powstały na podstawie zachowanych oryginalnych fragmentów papieru marmurkowego.

Odkrycie w oprawie

W trakcie konserwacji, w oprawie najstarszej księgi metrykalnej z Brzeźc odkryto XIV-wieczny fragment mszału.

– Odkrycie to jest dla Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach bardzo ważne, gdyż jak to ustalił specjalista mgr Sławomir Witkowski, pochodzi on z XIV wieku i jest to obecnie najstarszy znany artefakt w naszym zasobie. Do tej pory za najstarszy uznawany był dokument pergaminowy z 14 lutego 1411 roku, wydany we Wrocławiu. Dopiero konserwacja pozwala ustalić pewne fakty, daty i informacje – mówi dr Wojciech Schäffer, dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach.

Zobacz efekty prac na żywo!

Trwa właśnie cykl spotkań, poświęconych konserwacji ksiąg i odkryciom dokonanym w jej trakcie.

Na najbliższe spotkanie, na temat konserwacji księgi metrykalnej pogrzebów z lat 1757-1797 z parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Bieruniu Starym, Archiwum Archidiecezjalne zaprasza 23 maja 2024 r. o godzinie 18.00 do Kinoteatru „Jutrzenka”, przy ul. Spiżowej 4 w Bieruniu.  

Kolejne spotkanie, poświęcone najstarszej mokierskiej księdze metrykalnej chrztów, ślubów i pogrzebów z parafii św. Wawrzyńca z lat 1732-1793, odbędzie się 13 czerwca 2024 r. o godzinie 17.00 w Sołtysówce Mokre, przy ul. Miodowej 2 w Mokrem.

O stanie zachowania ksiąg i poszczególnych etapach konserwacji opowiedzą konserwatorki dr Katarzyna Kwaśniewicz i Danuta Skrzypczyk. Wyjątkowe aspekty woluminów, ich zapisy oraz możliwości, jakie dają genealogom, przybliży dr Wojciech Schäffer, dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach.

Wstęp wolny!

Skany ksiąg metrykalnych dostępne są również nieodpłatnie w pracowni naukowej archiwum.

—

„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny, dzięki któremu wspieramy ratowanie archiwaliów w różnych zakątkach kraju. Organizujemy go od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W konkursie wyłaniamy najlepsze projekty, obejmujące opracowywanie, udostępnianie oraz zabezpieczanie materiałów archiwalnych z ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego (nieprzechowywanych przez Archiwa Państwowe). O przyznanie dotacji mogą ubiegać się m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.

W ramach konkursów przeprowadzonych w latach 2016-2023, dofinansowaliśmy już 153 projekty. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie około 7,5 mln zł.

Nabór do tegorocznej edycji konkursu „Wspieranie działań archiwalnych 2024” został zakończony. Dziękujemy za wszystkie zgłoszenia i zachęcamy do śledzenia informacji o postępach prac i kolejnych naborach.