Aktualności

Dzięki realizacji projektu kolejne cenne źródła historyczne zostały zachowane dla przyszłych pokoleń i wprowadzone do obiegu naukowego. Obecnie już służą jako materiał źródłowy dla badaczy dziejów Ząbkowic Śląskich. Obiekty zostały również zdigitalizowane, dzięki czemu ich zasięg w obiegu naukowym będzie znacznie szerszy.

Wersje elektroniczne dostępne są w zakładce „Archiwum cyfrowe” na stronie internetowej konwentu.

— Zasób archiwalny ząbkowickich bonifratrów jest doskonałym przykładem wprowadzenia w obieg naukowy materiałów źródłowych dotychczas zupełnie nieznanych środowisku naukowemu — mówi koordynator projektu Maksymilian Kuśka. — Jeszcze przed kilku laty obiegową była opinia, że wskutek procesów historycznych nie zachowała się żadna z części zasobu archiwalnego wytworzonego przez ząbkowickich bonifratrów. Dzięki porządkom przeprowadzonym w początkach obecnej dekady odnaleziono na terenie konwentu szereg materiałów o charakterze archiwalnym, które w roku 2022 dzięki dotacji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych zdezynfekowano, wyczyszczono i zinwentaryzowano. Wtedy też poddano konserwacji jeden z obiektów. Dalsza część prac nastąpiła w roku ubiegłym, kolejna i jak na razie ostatnia, planowana jest na rok bieżący.

Prace konserwatorskie objęły m.in. pochodzące z lat 60. XIX wieku plany rozbudowy konwentu. Obiekty sporządzone zostały na ówczesnej kalce technicznej, która z uwagi na stopień zakwaszenia oraz niewłaściwe warunki przechowywania straciła swoje właściwości, łamiąc się przy niemal każdym dotknięciu.

Szczególnie zniszczony był plan elewacji konwentu, określony jako destrukt. Obiekt przed konserwacją składał się z kilkudziesięciu luźnych kawałków, spoczywających w kopercie zabezpieczającej. Rysunek na zachowanych fragmentach był prawie nieczytelny. Podczas prac konserwatorskich obiekt został scalony (z uwagi na kruchość materiału scalanie przebiegało na wodzie), wyczyszczony oraz zdublowany. Dzięki temu uzyskano obraz kształtu elewacji obiektu po pierwszej rozbudowie. Plan zostanie teraz wykorzystany podczas planowanej renowacji obiektów klasztornych (w 1945 roku, wskutek działań wojennych, zmieniona została konstrukcja dachu budynku klasztoru, a elewacja utraciła wiele ozdobnych elementów).

— Dzięki inwentaryzacji oraz konserwacji badacze wyposażeni zostali w kolejne materiały pozwalające odkryć białe karty w historii bonifratrów, zakonu szpitalnego, który wywarł ogromny wpływ na kulturę medyczną na świecie, a także kolejne źródła do historii Śląska — podkreśla Maksymilian Kuśka.

—

„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny, dzięki któremu wspieramy ratowanie archiwaliów w różnych zakątkach kraju. Organizujemy go od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W konkursie wyłaniamy najlepsze projekty, dotyczące opracowywania i zabezpieczania materiałów archiwalnych tworzących zasób archiwów m.in. organizacji pozarządowych, fundacji, stowarzyszeń oraz instytucji kościelnych i religijnych.

W ramach kolejnych edycji konkursów, przeprowadzonych w latach 2016-2024, dofinansowaliśmy już 169 projektów na łączną kwotę blisko 8,5 mln zł.

Trwa nabór do kolejnej edycji konkursu. Sprawdź szczegóły i zgłoś swój projekt.