Aktualności

– To jest 4. edycja tego konkursu. Edycja, która przyniosła pewien przełom w tym sensie, że jeszcze nigdy do tej pory nie mieliśmy tylu zgłoszeń. Prawie 700 uczestników z całej Polski wzięło udział w konkursie  – mówił Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk. – To wskazuje na zainteresowanie poszukiwaniami genealogicznymi. Genealogia nie jest osobną nauką, ale jest to bardzo ważna część naszej historii. Jeśli jesteśmy w stanie, to warto część lekcji historii, ale również innych przedmiotów, czy języka polskiego, czy nawet biologii – bo i o takich słyszałem przypadkach, gdzie to zostało twórczo włączone – poświecić temu, żeby porozmawiać o naszej tradycji, o naszej małej ojczyźnie.

Założeniem konkursu „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja wielka i mała Ojczyzna” jest zainteresowanie młodzieży tematyką poszukiwań genealogicznych. W konkursie mogli wziąć udział uczniowie szkół podstawowych z klas 4-8.

Zadaniem uczestników było stworzenie drzewa genealogicznego i opisanie dziejów swojej rodziny na podstawie m.in. rozmów z bliskimi oraz informacji zaczerpniętych z dokumentów i zdjęć znalezionych w archiwum rodzinnym i w Archiwach Państwowych.

– Konkurs ten nie tylko rozwija wiedzę historyczną i genealogiczną, ale przede wszystkim uczy młodych ludzi szacunku do przeszłości, pamięci o przodkach i budowania osobistej tożsamości na fundamencie tradycji rodzinnych i lokalnych. Dzięki takim inicjatywom uczniowie maja możliwość głębiej zrozumieć, skąd pochodzą i jakie wartości kształtowały ich Małą i Wielką Ojczyznę – napisała w liście do uczestników, opiekunów i nauczycieli wiceministra edukacji narodowej dr Katarzyna Lubnauer. – Z ogromnym podziwem przyjmuję efekty pracy młodych pasjonatów historii, którzy z zaangażowaniem tworzyli drzewa genealogiczne, opisywali dzieje rodzin, odkrywali lokalne historie i pielęgnowali pamięć o tych, którzy byli przed nimi. To nie tylko działania edukacyjne – to prawdziwe świadectwo patriotyzmu, odpowiedzialności i wrażliwości.

Wiceministra podziękowała także nauczycielom i opiekunom „za wsparcie uczniów, motywowanie ich do poszukiwań i towarzyszenie im w tej wymagając, ale jakże wartościowej drodze” oraz organizatorom za „pomysłowość, konsekwencję i pasję w promowaniu edukacji historycznej i obywatelskiej”.

List Sekretarz Stanu odczytała Magdalena Traczuk-Rąpała, główny specjalista w Departamencie Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Edukacji Narodowej.

Początek zmagań młodych genealogów został ogłoszony 18 września 2025 r. Uczestnicy mieli czas na stworzenie prac i zgłoszenie udziału w konkursie za pomocą interaktywnego formularza zgłoszeniowego do 24 marca 2025 r.

W tej edycji konkursu wpłynęła rekordowa liczba zgłoszeń – aż 684 prace z 370 szkół. To prawie trzykrotnie więcej niż w roku ubiegłym. Kapituła Konkursu wyłoniła 8 laureatów w kategorii klas 4-6 oraz 9 laureatów w kategorii klas 7-8 uczniów szkół podstawowych. Kapituła doceniła zawłaszcza różnorodność form, źródeł i odwagę w sięganiu po nowe technologie.  

Decyzją Kuratoriów Oświaty wyniki konkursu będą brane pod uwagę podczas rekrutacji do szkół ponadpodstawowych na rok szkolny 2025/2026.

– Mam nadzieję, że ten konkurs będzie się dalej w dobrym kierunku rozwijał i z roku na rok uczestników będzie coraz więcej, z korzyścią dla wszystkich, również dla nas archiwistów. Bo my przez tego rodzaju inicjatywy edukacyjne staramy się „odczarować” świat archiwalny i pokazać, że archiwa są instytucjami, do których można i należy przychodzić, bo tam jest źródło wiedzy, z której możemy korzystać. Tam możemy weryfikować fakty, co jest bardzo ważne i istotne w świecie, gdzie coraz więcej tzw. „fake newsów” nas otacza – podkreślił dyrektor Pietrzyk.

Nagrody laureatom wręczyli Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk oraz Magdalena Traczuk-Rąpała w imieniu Ministra Edukacji Narodowej.

Spotkanie uświetnił występ Zespołu Pieśni i Tańca „Szczecinianie”. Uczestnicy wydarzenia mogli także zwiedzić Edukatorium Fabryki Wody i Politechnikę Morską w Szczecinie.

Konkurs „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” to wspólne cykliczne przedsięwzięcie Archiwów Państwowych oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Koordynatorem 4. edycji było Archiwum Państwowe w Szczecinie.

5. edycja konkursu już wkrótce w… Białymstoku!