Aktualności

48. rocznica śmierci profesora Bańkowskiego

Dziś na Powązkach w Warszawie odbyło się spotkanie upamiętniające profesora Piotra Bańkowskiego, z okazji 48. rocznicy jego śmierci. Przed rocznicą, po długotrwałych staraniach, udało się odbudować pomnik nagrobny profesora  – wybitnego archiwisty i osoby niezwykle zasłużonej dla środowiska archiwalnego w Polsce

16 Lutego 2024

Dziś na Powązkach w Warszawie odbyło się spotkanie upamiętniające profesora Piotra Bańkowskiego, z okazji 48. rocznicy jego śmierci. Przed rocznicą, po długotrwałych staraniach, udało się odbudować pomnik nagrobny profesora  – wybitnego archiwisty i osoby niezwykle zasłużonej dla środowiska archiwalnego w Polsce

W uroczystym złożeniu wieńca na grobie profesora i jego żony wzięli udział: Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk wraz z zastępcami dr hab. Lucyną Harc i Ryszardem Wojtkowskim oraz delegaci z Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, Archiwum Państwowego w Lublinie, Archiwum Głównego Akt Dawnych i Archiwum Akt Nowych.

Pomnik nagrobny profesora Bańkowskiego został poddany renowacji dzięki wspólnym staraniom Archiwów Państwowych, Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków oraz władz miasta Wysokie Mazowieckie.

Uczestnicy wydarzenia z Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego odwiedzili również Archiwum Główne Akt Dawnych i Archiwum Akt Nowych, gdzie zapoznali się z dawnymi miejscami pracy profesora Bańkowskiego i zasobem archiwalnym, w tym zwłaszcza dokumentacją dotyczącą historii Łomży.

Profesor Bańkowski i Archiwa Państwowe

Profesor Piotr Bańkowski - fotografia portretowa.

Piotr Bańkowski był polskim archiwistą, historykiem, znawcą literatury polskiej, wieloletnim redaktorem „Archeionu”. Skończył studia historyczno-literackie na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1912 uzyskał tytuł doktora filozofii, w 1954 docenta, a w 1962 profesora nadzwyczajnego.  

W latach 1918–1924 pracował w Archiwum Państwowym w Lublinie i wykładał w Instytucie Nauczycielskim w Warszawie. W latach 1927–1934 kierował polską placówką w ZSRR w Leningradzie, zajmującą się rewindykacją dóbr kultury.

Po powrocie do kraju pracował jako kustosz w dziale rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie, a następnie w Archiwum Skarbowym. Tam zastał go wybuch powstania warszawskiego. Po kilku dniach udało mu się przedostać do Fortu Sokolnickiego, gdzie sprawował opiekę nad złożonymi tam najcenniejszymi zasobami warszawskich archiwów państwowych i Biblioteki Narodowej. W swoim dzienniku „Archiwista na powstańczym Żoliborzu. Wspomnienia sierpień-wrzesień 1944” opisywał codzienność w walczącym mieście. Publikację można nabyć lub pobrać w wersji elektronicznej w naszym Katalogu.

Po powstaniu pracował krótko w Archiwum Państwowym w Kielcach. Po wojnie został radcą w Wydziale Archiwów Państwowych, gdzie wznowił wydawanie „Archeionu”, którego redaktorem pozostał aż do śmierci. W międzyczasie prowadził też prace w Archiwum Głównym Akt Dawnych, gdzie zajmował się porządkowaniem archiwów podworskich i prywatnych.

Był autorem licznych artykułów o tematyce archiwalnej, bibliotekarskiej i literackiej. Działał w towarzystwach naukowych. Był jednym z założycieli Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego, któremu przekazał swoją spuściznę. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1939) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936).