Aktualności

Archiwum Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w Archiwach Państwowych

Dzisiaj w Sejmie RP, w przeddzień obchodzonego co roku w Archiwach Państwowych 6 grudnia Dnia Darczyńcy, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski przekazał swoje archiwum do zasobu Archiwów Państwowych, do Archiwum Akt Nowych

Po raz pierwszy w historii spuścizna archiwalna byłego Prezydenta RP trafiła do państwowego zasobu archiwalnego. Wydarzenie to stanowi ważny moment w dokumentowaniu dziejów najnowszych oraz utrwalaniu pamięci o procesach politycznych, społecznych i dyplomatycznych, które kształtowały Polskę po 1989 roku.

05 Grudnia 2025
Dwóch mężczyzn w garniturach siedzi przy niebieskim stole, podpisując dokumenty. Za nimi znajdują się flagi Polski i UE oraz duży gobelin. Ekran prezentacyjny i telewizor wyświetlają treści graficzne po obu stronach. Otoczenie wydaje się formalne, prawdopodobnie jest to oficjalna ceremonia podpisania lub zawarcia umowy.

Dzisiaj w Sejmie RP, w przeddzień obchodzonego co roku w Archiwach Państwowych 6 grudnia Dnia Darczyńcy, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski przekazał swoje archiwum do zasobu Archiwów Państwowych, do Archiwum Akt Nowych

Po raz pierwszy w historii spuścizna archiwalna byłego Prezydenta RP trafiła do państwowego zasobu archiwalnego. Wydarzenie to stanowi ważny moment w dokumentowaniu dziejów najnowszych oraz utrwalaniu pamięci o procesach politycznych, społecznych i dyplomatycznych, które kształtowały Polskę po 1989 roku.

Gości wydarzenia powitał marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty.

– Prezydent Aleksander Kwaśniewski tworzył historię – był uczestnikiem transformacji ustrojowej Polski, doprowadził do podpisania Konstytucji RP, wprowadził Polskę do Unii Europejskiej i złożył podpis pod paktem natowskim. To są rzeczy, które kształtują pokolenia. Ze wszystkimi tymi wydarzeniami związane jest nazwisko Aleksandra Kwaśniewskiego – mówił w trakcie uroczystości marszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty.

Prezydent Kwaśniewski podziękował Archiwom Państwowym i Archiwum Akt Nowych za to, że wyszły z inicjatywą przejęcia dokumentacji.

– Dzisiaj, gdy zapytano mnie, jakie emocje mi towarzyszyły w związku z przekazywaniem tych dokumentów, powiem szczerze, że było to przede wszystkim uczucie wielki ulgi. Ulgi, że oto dokumenty o wadze historycznej znajdą się w profesjonalnym miejscu, profesjonalnie zarządzanym i prowadzonym, z ludźmi, którzy się na tym znają. To jest naprawdę radość, że mogę je Państwu przekazać – mówił podczas uroczystości Prezydent Kwaśniewski.

Prezydent wspomniał także swoją wizytę w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.

– Wiem, że to jest miejsce nadzwyczajne, które gromadzi profesjonalistów. Takie odkrycie dosyć banalne w sumie, które przeżyłem w czasie tej wizyty, to jest zrozumienie, że papier też ma swoje życie, że to, co napisaliśmy, nie jest na wieki wieków. Dokument w sensie fizycznym podlega również procesowi starzenia się i swoistej śmierci – opowiadał Prezydent.

– Składam wielkie podziękowania dla Pana Prezydenta. Pan Prezydent jest nie tylko pierwszym Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, który świadomie, sam przekazuje swoje  archiwum do Archiwów Państwowych, ale jednocześnie nie postawił żadnych ograniczeń w dostępie do tych dokumentów – mówił Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk. – To jest niezmiernie ważna informacja, dlatego, że przekazywanie wszelkich dokumentów, które pozyskujemy od Darczyńców, odbywa się na podstawie umowy bądź darowizny, bądź umowy przekazania. Darczyńca zawsze ma tę możliwość, że może zaznaczyć, że dokumenty będą mogły być dostępne np. dopiero po jego śmierci, albo za 50 lat. Pan Prezydent od początku zaznaczył, że decyduje się oddać je do Archiwów Państwowych, by były dostępne i służyły nauce i społeczeństwu.

Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk nawiązał do odbywającego się 6 grudnia w Archiwach Państwowych w całej Polsce Dnia Darczyńcy i podkreślił, jak ważna jest świadomość właściwego zabezpieczenia spuścizn po osobistościach życia publicznego, do czego szczególnie predestynowane są Archiwa Państwowe.

– Archiwa Państwowe to instytucje apolityczne, stworzone po to, żeby ten zasób gromadzić, żeby historię tego państwa i tego narodu wzbogacać i przede wszystkim udostępniać – zaznaczył dyrektor Pietrzyk.

Szerzej o przekazanych materiałach opowiedział Zbigniew Król z Archiwum Akt Nowych. Działalność i dorobek Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego zaprezentował prof. Antoni Dudek.

Uroczystości towarzyszyła wystawa prezentująca przekazane dokumenty i fotografie, którą można oglądać w holu budynku Sejmu. Zaprezentowane zostały także ordery i odznaczenia państwowe, które Prezydent Aleksander Kwaśniewski otrzymał w trakcie swojego urzędu, wypożyczone z Izby Tradycji Regionalnej w Białogardzie.

Archiwum Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego

Archiwum Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego obejmuje dokumenty z lat 1995–2005, z czasów prezydentury. Wśród nich m.in.:

  • obszerny zbiór fotografii dokumentujących działalność krajową i zagraniczną Prezydenta,
  • część korespondencji oficjalnej oraz korespondencji związanej z aktywnością międzynarodową,
  • zaproszenia, druki okolicznościowe i materiały protokolarne z okresu po zakończeniu kadencji,
  • dokumentacja ilustrującą funkcjonowanie prezydentury oraz aktywność publiczną po jej zakończeniu,
  • materiały związane z dyplomacją publiczną, polityką europejską, NATO oraz procesami integracyjnymi Polski,
  • materiały dotyczące zaangażowania Prezydenta w działalność międzynarodową, w tym współpracę z Atlantic Council,
  • materiały konferencyjne,
  • książki z dedykacjami autorów,
  • korespondencja z Janem Pawłem II oraz Nuncjuszem Apostolskim w Polsce.

Zbiór ma wyjątkową wartość naukową, historyczną i edukacyjną. W zbiorach są dokumenty, które dotychczas nie były znane opinii publicznej. Do takich należy memorandum papieża Jana Pawła II z 2002 roku. Zbiór znaczący sposób wzbogaca przechowywaną w Archiwach Państwowych dokumentację okresu transformacji ustrojowej oraz czasów dwóch kadencji prezydenckich w latach 1995–2005.

Dzień Darczyńcy

Dzień Darczyńcy został ustanowiony przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w 2020 r. Od tamtej pory co roku 6 grudnia w Archiwach Państwowych w całej Polsce celebrujemy ten dzień wspólnie z naszymi Darczyńcami – zarówno osobami prywatnymi, jak i organizacjami społecznymi – którzy przekazali do archiwalnego zasobu swoje zbiory.

Spuścizny archiwalne najważniejszych polskich polityków XX wieku w Archiwach Państwowych

Archiwum Akt Nowych, gdzie przechowywana będzie archiwum prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, od lat gromadzi i przechowuje spuścizny archiwalne najważniejszych polskich polityków XX wieku. Są to m.in. archiwa:

  • Marszałka Józefa Piłsudskiego,
  • Ignacego Jana Paderewskiego,
  • Ignacego Daszyńskiego,
  • Władysława Grabskiego,
  • gen. Władysława Sikorskiego,
  • gen. Kazimierza Sosnkowskiego.

W ostatnim czasie – w ramach działalności Oddziału Archiwów Społecznych AAN – przejmujemy do Archiwów Państwowych również archiwa polityków lat 80. i 90., m.in.: marszałka Sejmu Józefa Zycha, marszałek Senatu Alicji Grześkowiak, premiera Tadeusza Mazowieckiego, wicepremiera Józefa Tejchmy, wicepremiera Longina Komołowskiego, wicemarszałka Senatu Andrzeja Wielowieyskiego, ministra Zbigniewa Szałajdy, ministra Janusza Onyszkiewicza, ministra Andrzeja Olechowskiego, ministra prof. Zbigniewa Religi oraz ministra Romualda Szeremietiewa. Przekazanie archiwum Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego jest jednym z najważniejszych etapów tego programu.