Aktualności

Konserwacja i opracowanie zbioru szklanych negatywów Leopolda Węgrzynowicza

Dzięki dofinansowaniu z konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych 2024” w Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK im. Waldemara Dońca w Łodzi przeprowadzono pełną konserwację, zabezpieczenie i opracowanie ponad 640 szklanych negatywów Leopolda Stanisława Węgrzynowicza – wybitnego krajoznawcy, etnografa i twórcy szkolnego ruchu turystyczno–krajoznawczego w Polsce

29 Kwietnia 2025
Dwie kobiety pochylają się nad stołem. Na stole leżą narzędzia i materiały do konserwacji.

Dzięki dofinansowaniu z konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych 2024” w Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK im. Waldemara Dońca w Łodzi przeprowadzono pełną konserwację, zabezpieczenie i opracowanie ponad 640 szklanych negatywów Leopolda Stanisława Węgrzynowicza – wybitnego krajoznawcy, etnografa i twórcy szkolnego ruchu turystyczno–krajoznawczego w Polsce

Fotografie o wysokiej wartości historycznej i artystycznej prezentują Ziemię Limanowską i jej mieszkańców z początku XX wieku. Ciekawostką w kolekcji są zdjęcia dowodzące stacjonowania wojsk austro-węgierskich w okolicy Dobrej. Bitwa Limanowska nazywana Węgierskim Monte Cassino była ważnym elementem w dziejach I wojny światowej na froncie wschodnim. Co roku delegacja z Węgier odwiedza Limanową, aby wziąć udział w ceremonii upamiętniającej poległych żołnierzy.

– To był jeden z bardziej wartościowych projektów, który realizowaliśmy i pierwszy, który wymagał zaangażowania konserwatora dzieł sztuki. Jesteśmy dumni, że znaleźliśmy się wśród instytucji, które mają realny wpływ na zabezpieczenie dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń i mamy nadzieję, że dzięki naszym działaniom, pamięć o ludziach, miejscach i wydarzeniach historycznych będzie wciąż żywa – mówi Sylwia Nowak, specjalista w Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK.

Dzięki realizacji projektu negatywy Leopolda Węgrzynowicza odzyskały dawny blask. Materiały oczyszczono z powierzchniowych zanieczyszczeń i mikrobiologicznych zakażeń oraz naprawiono ich uszkodzenia. Konserwację wykonała dr Monika Supruniuk z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, specjalizująca się w konserwacji i restauracji dzieł sztuki.

– Prace przy projekcie nie należały do najłatwiejszych. Kruchość materiału, stan zniszczeń oraz specyfika opracowania zbioru wymagały olbrzymiej staranności. To dzięki pomocy i zaangażowaniu naszych partnerów udało się kompleksowo i rzetelnie zrealizować projekt. Takie profesjonalne wsparcie było dla nas na wagę złota – mówi Michalina Kraszkiewicz, kustosz w Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK.

Archiwalia zabezpieczono w odpowiednich bezkwasowych opakowaniach ochronnych. Do materiałów stworzono również opisy. Zbiór został zinwentaryzowany w systemie ZoSIA, a inwentarz archiwalny jest dostępny online w serwisie Szukaj w Archiwach. Dzięki realizacji projektu archiwalia są dostępne dla wszystkich miłośników historii, badaczy, regionalistów i amatorów fotografii krajoznawczej. Obecnie Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK pracuje nad digitalizacją zbioru.

– Projekt potwierdził, jak ważna jest praca zespołowa. Podział zadań i współpraca przy realizacji każdego etapu pokazały, że niezależnie od trudności zadania czy jego skomplikowania – jesteśmy w stanie sprostać wyzwaniu. Praca w takich warunkach staje się przyjemnością. Nowe wyzwania stają się bardziej osiągalne niezależnie od trudności – mówi Marek Lawin, dyrektor Centrum Fotografii Krajoznawczej PTTK.

Partnerami projektu byli: Archiwum Państwowe w Łodzi, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej, Polskie Towarzystwo Historyczne oddział Limanowa, Szkoła Podstawowa w Dobrej im. Leopolda Węgrzynowicza, Szkoła Podstawowa nr 113 im. Leopolda Węgrzynowicza w Krakowie i Historia Dobrej.pl.

„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny, dzięki któremu wspieramy ratowanie archiwaliów w różnych zakątkach kraju. Organizujemy go od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W konkursie wyłaniamy najlepsze projekty, dotyczące opracowywania i zabezpieczania materiałów archiwalnych tworzących zasób archiwów m.in. organizacji pozarządowych, fundacji, stowarzyszeń oraz instytucji kościelnych i religijnych.

W ramach kolejnych edycji konkursów, przeprowadzonych w latach 2016-2024, dofinansowaliśmy już 169 projektów na łączną kwotę blisko 8,5 mln zł.