To już osiemnasty wpis z Polski (a dziewiąty z zasobu Archiwów Państwowych) w rejestrze najcenniejszych zabytków piśmiennictwa UNESCO. Od 1999 r. na liście znalazły się m.in.: autograf dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus…”, rękopisy Fryderyka Chopina, tablice 21 Postulatów Gdańskich z Sierpnia 1980, akt Unii Lubelskiej z 1569 r.
Toruńska księga cła funtowego zawiera 297 adnotacji o pobranym cle funtowym, najpewniej z okresu od lata 1369 r. do początku roku 1371. Umieszczone w porządku chronologicznym wpisy zawierają nazwisko kupca, nazwę, rodzaj i wartość towaru oraz wysokość pobranego cła. Inkasowane od kupców cło funtowe stanowiło niebagatelne źródło dochodów dla Hanzy.
Rejestr należy do najwcześniejszych dokumentów do historii handlu w tej części Europy. Jako że do czasów współczesnych zachowała się znikoma ilość źródeł dotyczących operacji handlowych Hanzy na Bałtyku w XIV w., wpisana na listę UNESCO księga jest materiałem o unikalnym znaczeniu. Zawiera bogate informacje m.in. na temat towarów transportowanych drogą morską i lądową, wartości produktów i wysokości ceł, które są cenne dla badaczy zarówno szeroko rozumianego życia gospodarczego, jak i codziennego. Ze względu na kontekst historyczny jest również ważnym materiałem do badań nad „wojną celną” Hanzy z Danią. Rejestr może służyć także jako źródło do badań genealogicznych średniowiecznych rodów kupieckich nie tylko w Prusach, ale i całej Europie.
Księga została spisana na papierowych kartach o wymiarach ok. 42 x 15,5 cm. Oprawa konserwatorska została wykonana w 2017 r.
Już 9 czerwca, z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów, Archiwum Państwowe w Toruniu zaprezentuje odwiedzającym oryginał tej wyjątkowej w skali świata księgi. Zapraszamy do siedziby archiwum (Plac Rapackiego 4 w Toruniu) w godz. 9.00-19.00.
