W czwartek, 23 stycznia, w Studiu koncertowym Polskiego Radia Szczecin odbyła się prezentacja albumu pt. „Od PRL do III RP. Szczecińskie lata przełomu w obiektywie Jarosława Kaczorowskiego i Pawła Woźniaka” w opracowaniu merytorycznym Michała Siedziako, Igi Bańkowskiej i Krzysztofa Kowalczyka z Archiwum Państwowego w Szczecinie
Dyrektor Archiwum Państwowego w Szczecinie dr hab. Krzysztof Kowalczyk i prezes Polskiego Radia Szczecin dr Artur Kubaj, fot. Dariusz Witulski/ AP Szczecin.
W albumie zamieszczono część dorobku fotografów-amatorów, byłych działaczy opozycji antykomunistycznej, Jarosława Kaczorowskiego i Pawła Woźniaka. Fotografie obrazujące działalność różnych nurtów szczecińskiej opozycji demokratycznej ostatniej dekady PRL i czasów obejmujących transformację ustrojową trafiły do Archiwum Państwowego w Szczecinie dzięki inicjatywie prezesa Fundacji Polskich Wartości Wojciecha Woźniaka. Na zdjęciach uchwycono przejawy aktywności środowisk opozycyjnych związanych głównie z Marianem Jurczykiem i solidarnościowych: Solidarności Walczącej, Konfederacji Polski Niepodległej, Federacji Młodzieży Walczącej, Ruchu „Wolność i Pokój”. Zdjęcia obrazują różne przejawy opozycyjnej aktywności – manifestacje, demonstracje, obchody rocznic, msze za Ojczyznę, spotkania Duszpasterstwa Ludzi Pracy, piesze pielgrzymki na Jasną Górę i Pielgrzymki Ludzi Pracy, strajki, działalność związkową i opozycji młodzieżowej. Są na nich zarówno liderzy, jak i szeregowi działacze. Zdjęcia robione często z ukrycia, stanowią pełen emocji i dynamiki obraz.
Rozmowa dr. Michała Siedziaki z autorem zdjęć Jarosławem Kaczorowskim i Igą Bańkowską z Archiwum Państwowego w Szczecinie, fot. Dariusz Witulski/ AP Szczecin.
Album zawiera niewielką próbkę materiałów przekazanych do archiwum, gdyż prezentuje zaledwie 200 z ok. 4000 kadrów. Książka jest hołdem dla wszystkich, którzy w okresie Polski Ludowej, mieli odwagę przeciwstawiać się władzom, walczyć o wolność, godność, prawa człowieka i obywatela.
Jest to też forma podziękowania dla darczyńców, za przekazanie do zasobu Archiwum Państwowego w Szczecinie swoich bezcennych fotografii. Z uwagi na wyjątkowość tych kolekcji, były już one prezentowane na dwóch wystawach: „Szczecińska droga do wolności. Strajki w 1988 roku” (2018) i „Szczecińska opozycja antykomunistyczna lat 80. i czasy przełomu w obiektywie Jarosława Kaczorowskiego i Pawła Woźniaka” (2019).
Publikacja stanowi również dowód na to, że przekazywane do archiwów państwowych spuścizny i kolekcje prywatne są nie tylko profesjonalnie zabezpieczone, ale i udostępniane w projektach wystawienniczych, edukacyjnych, czy wydawniczych, zyskując w ten sposób „drugie życie”.
Album „Od PRL do III RP. Szczecińskie lata przełomu w obiektywie Jarosława Kaczorowskiego i Pawła Woźniaka”, fot. Dariusz Witulski/ AP Szczecin.
Książka ukazała się dzięki wsparciu finansowemu ze środków Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. Za graficzną stronę projektu odpowiadał Łukasz Szełemej. Album został zrecenzowany przez prof. dr. hab. Jerzego Eislera. Już wkrótce publikacja będzie dostępna także on-line na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Szczecinie.
