Półrocznik „Nasza Przyszłość” jest jednym z najdłużej nieprzerwanie ukazujących się czasopism naukowych traktujących o historii Kościoła katolickiego na ziemiach polskich. Pierwszy numer pisma ukazał się u schyłku 1946 roku, a dotychczas wydano ich 128. W skład zasobu archiwum Instytutu Wydawniczego księży Misjonarzy wchodzą m.in. akta luźne, teczki, rękopisy i maszynopisy oprawne oraz materiały ikonograficzne powstałe w ciągu ostatnich trzystu lat. Obejmują one oryginały prac nadsyłanych do redakcji, korespondencję, darowizny oraz obiekty nabywane prywatnie przez długoletniego redaktora naczelnego pisma ks. dr. hab. Alfonsa Schletza.
– Interesujące wydają się być dokumenty świadczące o ciężkim losie czasopisma w okresie komunistycznym. Należy do nich korespondencja z organami Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, który każdorazowo dopuszczał do druku kolejne numery pisma. Niejednokrotnie treść artykułów zamieszczanych w “Naszej Przeszłości” zmieniano, gdyż urząd nie wyrażał zgody na ich publikację – mówi ks. Wacław Umiński, redaktor naczelny “Naszej Przeszłości”. – Ten znaczący dla polskiej kultury i historii zasób archiwalny winien zostać wprowadzony do obiegu naukowego tak, aby osoby zainteresowane zgłębiać mogły nie tylko złożone losy czasopisma, ale zapoznać się z dokumentami różnej treści z okresu od XVII do XX w.
Podczas prac przeprowadzono gruntowny przegląd całego zasobu archiwalnego Instytutu Wydawniczego. Dokonano również segregacji i systematyzacji akt oraz formowania i opisania jednostek archiwalnych. Łącznie wyodrębniono 1800 jednostek z zasobu liczącego ok. 50 mb.
W trakcie realizacji projektu odkryto wiele cennych materiałów dotyczących działalności Kościoła w XX w. m.in. nieznaną dotąd korespondencję i wspomnienia bł. Władysława Bukowińskiego, materiały dotyczące Stanisławitów oraz materiały redakcyjne „Tygodnika Powszechnego”. Znaleziono i opisano również liczne archiwalia dotyczące generałowej Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej, która na przełomie XIX i XX w. prowadziła ośrodki wychowawcze w Kórniku i Zakopanem – Kuźnicach.
– Wsparcie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych pozwoliło rozpocząć kompleksowe prace nad zasobem archiwum “Naszej Przeszłości”. Dzięki temu te cenne materiały będzie można udostępniać badaczom – mówi ks. Wacław Umiński.
Wykonane na tym etapie prace pozwoliły na sporządzenie inwentarza wstępnego, który stanowił będzie podstawę do opracowania i wydania pełnego inwentarza zasobu. Ukaże się on drukiem oraz opublikowany zostanie w wersji elektronicznej na stronie internetowej wydawnictwa.
Opracowany podczas prac zasób archiwalny prezentowany był już słuchaczom wyższych uczelni w ramach warsztatów oraz młodzieży szkół średnich w ramach lekcji archiwalno-bibliotecznych.
___
Konkurs dotacyjny pn. „Wspieranie działań archiwalnych” organizowany jest przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem jest udzielenie wsparcia podmiotom wytwarzającym i gromadzącym materiały archiwalne wchodzące w skład ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego. Przyznawane środki pozwalają na realizację projektów z zakresu opracowywania, udostępniania i zabezpieczania materiałów archiwalnych. O przyznanie dotacji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ubiegać się mogą m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.
W ramach przeprowadzonych edycji konkursów w latach 2016-2018 dotację otrzymało blisko 80 beneficjentów. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie ponad 3 mln zł. Konkurs składa się z dwóch etapów: formalnego i merytorycznego. Wnioskodawcy mogą zgłaszać oferty indywidualnie oraz we współpracy z partnerem.
