Konserwacja rękopisów muzycznych w Kłodzku

W ramach konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych” w Parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Kłodzku poddano konserwacji dwa rękopisy muzyczne z XV wieku – graduał „Pieśni maryjne” oraz „Pasje”

Bezcenne manuskrypty muzyczne są częścią dziedzictwa historycznego i kulturowego regionu. Do tej pory nie mogły być jednak udostępniane, ani eksponowane ze względu na zły stan zachowania. Dzięki realizacji projektu uległ on znacznej poprawie, a rękopisy można już oglądać na ekspozycjach.

Konserwacja

Rękopisy na początku poddano badaniom wstępnym i prostowaniu. Następnie konserwatorzy uzupełnili ubytki i wzmocnili uszkodzone miejsca. Blok kart zszyli nicią konopną z podwójnym oplotem. Szycie i montaż okładek przeprowadzono według danych dla okresu historycznego, z którego pochodzą rękopisy.

W końcowym etapie prac konserwatorzy uzupełnili ubytki tekturowych okładek za pomocą warstw papieru japońskiego. Naprawiono i zrekonstruowano także okucia narożników okładek. Po zakończeniu prac manuskrypty zostały zapakowane w pudła do długoterminowego przechowywania.

Konserwację rękopisów przeprowadzili prof. Weronika Liszewska z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz dr Jacek Tomaszewski – autor kilkudziesięciu publikacji m.in. w zakresie konserwacji obiektów na podłożu papierowym i pergaminowym i historii sztuki.

Nietypowe odkrycie

Podczas prac konserwatorzy natrafili na niespodziankę. W okładce „Pasji” znaleziono filigran papieru. Po licznych konsultacjach z historykami oraz z Muzeum Papieru w Dusznikach, okazało się, że to prawdopodobnie jeden z najstarszych znaków wodnych w produkcji papieru dusznickiego młyna papierniczego – nigdy nie opisany i po raz pierwszy odnaleziony w doskonale zachowanej karcie.

Zobacz rękopisy

Dzięki przeprowadzonym pracom rękopisy są udostępniane do badań i działań edukacyjnych. Możliwość ich ekspozycji przyczynia się również do popularyzacji historii regionu i wzbogacenia jego oferty turystyki historycznej.

Rękopisy będzie można podziwiać m.in. już w te wakacje w ramach Kłodzkiej Nocy Kościołów. Ich ekspozycja zostanie połączona z wykładami, prezentacjami oraz wykonaniem utworów muzycznych. Zachęcamy do śledzenia informacji na ten temat na Facebooku Parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Kłodzku.

Prace konserwatorskie nad rękopisami prowadzone były w ramach kolejnej odsłony projektu „Archiwa jezuitów kłodzkich Od-Nova5”. Projekt realizuje stała grupa wolontariuszy: o. Robert Jerzy Mól – proboszcz Parafii, Henryka Szczepanowska – pomysłodawczyni i autorka wieloletniego projektu, Mieczysław Kowalcze – historyk i nauczyciel oraz Grzegorz Sadowski – fotograf.

„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny, który organizujemy od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W jego ramach wspieramy ratowanie archiwaliów w różnych zakątkach kraju.

W konkursie wyłaniamy najlepsze projekty, obejmujące opracowywanie, udostępnianie oraz zabezpieczanie materiałów archiwalnych z ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego (nieprzechowywanych przez Archiwa Państwowe). O przyznanie dotacji mogą ubiegać się m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.

W ramach kolejnych edycji konkursów, przeprowadzonych w latach 2016-2022, dofinansowaliśmy już 137 projektów. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie ponad 6,5 mln zł.

Obecnie rozstrzygnięty został nabór do tegorocznej edycji konkursu „Wspieranie działań archiwalnych 2023”.