Od maja do końca grudnia ubiegłego roku Fundacja Arton prowadziła prace nad opracowaniem archiwum awangardowej grupy twórczej Laboratorium Technik Prezentacyjnych. Dotację na ten cel przyznano w najnowszej edycji konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych”
Laboratorium Technik Prezentacyjnych zostało założone w 1975 r. w Katowicach przez czworo artystów zainteresowanych filmem i fotografią. Do najbardziej aktywnych członków, których prace znajdują się w zachowanym zbiorze, należeli Jacek i Jadwiga Singerowie oraz Grzegorz Zgraja. Prac czwartego artysty, Marka Kołaczkowskiego, zachowało się najmniej. Prawdopodobnie twórca zabrał je ze sobą przed emigracją do Nowej Zelandii.
Dokumentacja instalacji video L´art est mort. Vive l´art autorstwa Grzegorza Zgrai, która powstała z okazji 35-lecia Wydziału Grafiki w Katowicach w 1984 roku, Fundacja Arton.
Materiały Laboratorium Technik Prezentacyjnych nigdy wcześniej nie zostały opracowane. Eksperymentująca odważnie z tzw. nowymi mediami grupa, nie doczekała się także żadnej monografii, dlatego jedynymi źródłami informacji o pracach jej członków były same utwory, nieliczne ulotki i katalogi z lat 70. oraz źródła oralne. Cennym wsparciem podczas realizacji projektu były konsultacje z Grzegorzem Zgrają i rodziną Jadwigi Singer.
Dokumentacja environment “Portret” zrealizowanego na klatce schodowej ASP w Katowicach w 1975 r., Fundacja Arton.
– Uważam opracowanie zespołu archiwalnego grupy twórczej Laboratorium Technik Prezentacyjnych za priorytetowe działanie Fundacji Arton w 2019 r., którego rezultaty będą długofalowe. Przypuszczamy, że w praktyce znacznie szersze, niż zakładają to ramy zadania. Opracowanie tych materiałów przyczyni się do rewizji pewnego okresu w polskiej powojennej historii sztuki – mówi dr Marika Kuźmicz z Fundacji Arton.
Czyszczenie materiałów archiwalnych, fot. D. Mikołajczak.
Na zespół składają się litografie, linoryty, odbitki fotograficzne, negatywy, filmy, teksty oraz szczególnie cenna dokumentacja realizacji wideo. W ramach projektu „Wspieranie działań archiwalnych” materiały zostały uporządkowane i opracowane, a te uznane za najważniejsze zdigitalizowano. Można zapoznać się z nimi online, w bazie Fundacji: http://repozytorium.fundacjaarton.pl/.
Archiwalia i prace przez wiele lat przechowywane były w bardzo złych warunkach, na strychu i w piwnicy. Konieczne okazało się przeprowadzenie ich konserwacji ratunkowej według wskazań konserwatorskich. Materiały zostały odgrzybione i oczyszczone, naderwania podklejono, a archiwalia zapakowano w pudła bezkwasowe.
Prace nad materiałami Laboratorium Technik Prezentacyjnych, fot. D. Mikołajczak.
Na podstawie opracowanych materiałów Fundacja Arton planuje publikację monografii grupy Laboratorium Technik Prezentacyjnych oraz wystawę, która ukaże prace artystów w szerszym kontekście światowej sztuki wideo.
Fundacja Arton nieodpłatnie udziela zrealizowanych w ramach zadania skanów do celów badawczych i naukowych. Archiwum jest dostępne dla badaczy także w jej siedzibie.
___
„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny organizowany przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego celem jest udzielenie wsparcia podmiotom wytwarzającym i gromadzącym materiały archiwalne wchodzące w skład ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego. Przyznawane środki pozwalają na realizację projektów z zakresu opracowywania, udostępniania i zabezpieczania materiałów archiwalnych. O przyznanie dotacji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych ubiegać się mogą m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.
W ramach przeprowadzonych edycji konkursów w latach 2016-2019 dotację otrzymało blisko 100 beneficjentów. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie prawie 4 mln zł.
