Aktualności

Prace nad archiwaliami ząbkowickich bonifratrów

W ramach konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych” zdezynfekowany i oczyszczony został cały zasób archiwalny klasztoru bonifratrów w Ząbkowicach Śląskich. Ponadto akta usystematyzowano i sporządzono inwentarz całości zespołu – łącznie 181 jednostek archiwalnych

28 Marca 2023
Konserwator czyści projekt długopisem z gumką lub gąbeczką.

W ramach konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych” zdezynfekowany i oczyszczony został cały zasób archiwalny klasztoru bonifratrów w Ząbkowicach Śląskich. Ponadto akta usystematyzowano i sporządzono inwentarz całości zespołu – łącznie 181 jednostek archiwalnych

W czasie sporządzania inwentarza odkryto sporą ilość map gruntowych oraz projektów przebudów obiektów klasztornych. Podczas prac konserwacji poddano także wyjątkowy rysunek na papierze – projekt ołtarza p.w. św. Rodziny dla kościoła bonifratrów w Ząbkowicach Śląskich. To jedyny tego typu obiekt w zasobie archiwów bonifraterskich w Polsce.

– Jeszcze przed paru laty wydawało się, że wszystkie archiwalia ząbkowickich bonifratrów bezpowrotnie zaginęły w czasie dość złożonych dziejów zabudowań klasztornych. W podobnym tonie wypowiadali się również bracia związani z klasztorem – mówi Maksymilian Kuśka, kierownik projektu. – Zaskoczeniem było ujawnienie informacji na temat archiwaliów, które po gruntownych porządkach w ząbkowickim klasztorze przewiezione zostały do domu we Wrocławiu. Po wstępnej kwerendzie zapadła decyzja o wzięciu udziału w konkursie WDA 2022. Dzięki podjętym pracom wiadomo, że zachowane archiwalia stanowią kilka procent pierwotnej objętości zespołu. Niemniej w kontekście braku innych istotnych źródeł historycznych stanowić będą podstawę do podjęcia prac nad dziejami konwentu.

Dzięki projektowi zespół archiwaliów pochodzący z klasztoru bonifratrów w Ząbkowicach Śląskich został włączony do obiegu naukowego oraz może być bezpiecznie udostępniany osobom zainteresowanym. Obecnie trwają pierwsze badania naukowe w oparciu o zinwentaryzowane materiały archiwalne.

W tym roku planowane są dalsze prace nad zasobem – działania z zakresu konserwacji materiałów kartograficznych, projektów budowlanych oraz źródeł rękopiśmiennych do dziejów konwentu.


„Wspieranie działań archiwalnych” to konkurs dotacyjny, który organizujemy od 2016 r. ze środków przekazywanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W jego ramach wspieramy ratowanie archiwaliów w różnych zakątkach kraju.

W konkursie wyłaniamy najlepsze projekty, obejmujące opracowywanie, udostępnianie oraz zabezpieczanie materiałów archiwalnych z ewidencjonowanego niepaństwowego zasobu archiwalnego (nieprzechowywanych przez Archiwa Państwowe). O przyznanie dotacji mogą ubiegać się m.in. fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne.

W ramach kolejnych edycji konkursów, przeprowadzonych w latach 2016-2022, dofinansowaliśmy już 137 projektów. Łączna wysokość przekazanych środków wynosi obecnie ponad 6,5 mln zł.