Przygotowania do budowy nowego budynku dla nowosądeckiego oddziału Archiwum Narodowego w Krakowie rozpoczęły się w 2018 r. Dzięki współpracy z władzami samorządowymi Archiwum pozyskało z zasobu Skarbu Państwa nową nieruchomość pod budowę budynku przy ul. 29 Listopada 12 w Nowym Sączu. Inwestycja jest finansowana ze środków budżetowych, będących w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Koszt wykonania robót budowlanych to 31 mln zł brutto. Planowany termin oddania nowego obiektu do użytkowania – 31.12.2023 r.
Budynek został podzielony na segment biurowy i magazynowy. Strefa magazynowa będzie tzw. „budynkiem pasywnym”, który przy minimalnym nakładzie energii jest w stanie zapewnić wewnątrz stabilność warunków klimatycznych (efekt „termosu”). Budynek będzie w dużym stopniu ekologiczny. Decyduje o tym przede wszystkim niezależne od miejskiej sieci źródło ciepła i chłodu, którym będzie głównie gruntowa pompa ciepła połączona z siecią kilkudziesięciu 100-metrowych odwiertów głębinowych na działce. Cześć energii elektrycznej produkować będą panele fotowoltaiczne umieszczone na dachu. To drugi tego typu budynek w sieci archiwalnej po otwartym w 2020 roku obiekcie w Krakowie.
Z uwagi na kształt nieruchomości budynek w Nowym Sączu przyjmie formę wydłużonego prostopadłościanu, zwróconego bokiem do drogi publicznej. Obiekt będzie dwukondygnacyjny, z przeszkloną na dole strefą biurową od strony ulicy i pozbawionym otworów segmentem magazynowym w głębi działki.
W strefie publicznej przewidziano salę konferencyjną, czytelnię, sale wystawowe, sale do zajęć edukacyjnych, pomieszczenia do pracy z aktami oraz pracownię digitalizacji. W nowym gmachu realizowane będą przedsięwzięcia kulturalne na potrzeby lokalnej społeczności.
Magazyny po zamontowaniu regałów przesuwnych pomieszczą ok. 9 500 mb akt. Przechowywane tam będą wszystkie materiały archiwalne wytworzone w ziemi sądeckiej oraz na Podhalu. Aby zabezpieczyć je również na wypadek szczególnych zagrożeń, część magazynowa wyposażona zostanie w nowoczesny system automatycznego gaszenia mgłą wodną.
Cały obiekt liczyć będzie 2 538,70 m² powierzchni użytkowej, z kubaturą równą 15 735,08 m³.
Obiekt w Nowym Sączu i oddany już do użytku budynek w Krakowie rozwiążą w perspektywie jednego pokolenia problem przestrzeni magazynowej na papierowe materiały archiwalne w województwie małopolskim.